Living Heritage : Wisdom of Life

  • photo of Kyrgyzstan
  • photo of Kyrgyzstan
  • photo of Kyrgyzstan
  • photo of Kyrgyzstan
  • photo of Kyrgyzstan
  • photo of Kyrgyzstan
  • photo of Kyrgyzstan
  • photo of Kyrgyzstan
  • photo of Kyrgyzstan
  • photo of Kyrgyzstan
  • photo of Kyrgyzstan
  • photo of Kyrgyzstan
  • photo of Kyrgyzstan
  • photo of Kyrgyzstan
  • photo of Kyrgyzstan
  • photo of Kyrgyzstan
  • photo of Kyrgyzstan
  • photo of Kyrgyzstan
  • photo of Kyrgyzstan
  • photo of Kyrgyzstan
photo of Kyrgyzstan
  • ENGLISH
  • русский язык
  • Кыргызча

Komuz

Secrets of komuz manufacturing are passed on from generation to generation, and the technology has remained almost unchanged for hundreds of years. Folk artisans are engaged in komuz manufacturing, but not every carpenter can create a komuz. The artisan must feel and understand the instrument and be able to play it. It is necessary to instill his inner vitality and soul into the komuz. Only then will it sound resonantly and fervently.

In the photo, the master is surrounded by his apprentices.

Комуз

Кыргызы с древности почитали инструментальную музыку, которая присутствовала практически во всех сферах жизни народа. Особое место принадлежало комузу – одному из самых популярных инструментов кыргызского народа. В народной памяти существует предание, по которому первым изготовил комуз древний охотник Камбар, который и стал первым комузистом. Комуз всегда почитался как реликвия и часто размещался на самом почетном месте в юрте или доме.

Комуз

Комузду чабуунун сыры муундан муунга берилип келди жана жүздөгөн жылдардан бери аны даярдоонун технологиясы дээрлик өзгөрүлгөн жок. Комузду элдик чеберлер чаап даярдашат. Бирок комузду чапканды ар бир эле жыгач уста биле бербейт. Комуз чапкан чебер уста комузда ойной билиши керек, анткени ал, аны туя жана сезе билүүгө тийиш. Аспапка өзүнүн жан дүйнөсүн, ички күч-кубатын бере билиши зарыл. Комуз ошондо гана шаңкылдаган шайыр жана сыбызгыган коңур добуш берет. Фото-сүрөттө чебер устат өзүнүн шакирттери менен.

  • ENGLISH
  • русский язык
  • Кыргызча

Kymyz

Kymyz is a traditional Kyrgyz beverage made from whipped mare’s milk and served in a goat or mutton leather container (chanach). The container materials are pre-oiled with pine or other coniferous branches. The photo shows a kymyz in a goatskin container.

Кымыз

Кымыз - один из традиционных напитков национальной кухни кыргызов. На фото изображен бурдюк (чанач) - емкость, в которой взбивают свежее кобылье молоко. Изготавливают бурдюк из бараньей кожи, которую предварительно промасливают сосновыми или другими хвойными ветками.

Кымыз

Кымыз – кыргыздардын улуттук ашканасындагы салттуу суусундуктардын бири. Фото-сүрөттө бээнин жаңы саалган сүтүн куюп, көбүртө быша турган чанач көрсөтүлгөн. Чанач алдын ала кызыл карагайдын же башка ийне жалбырактуу дарактын бутактары менен сиңириле майланган койдун терисинен жасалат.

  • ENGLISH
  • русский язык
  • Кыргызча

Salbuurun

Burkut saluu (eagle hunting) is an ancient Kyrgyz tradition of group hunting (salbuurun). A specially trained horse is used during the hunt. For a rider to hold the eagle, special equipment (baldak) is mounted on the saddle to support the hunter’s hand. Usually they hunt young deer, foxes, and other small animals.

Салбуурун

«Бүркүт салуу» (охота с беркутом) – один из видов древней кыргызской национальной традиции групповой охоты – салбуурун. Охота проходит на специально подготовленной лошади. Чтобы у наездника была возможность держать беркута к седлу приспособлено специальное устройство «балдак», для поддержки его руки. Обычно охотятся на молодых оленей, лис и других мелких животных.

Салбуурун

«Бүркүт салуу» – кыргыздардын байыркы улуттук салттуу топтук аңчылыгынын – салбуурундун – бир түрү. Аңчылыкка атайын даярдалган аттар менен чыгышат. Чабандестин бүркүттү ээрге такап кармаш үчүн колду таканчыктай турган атайын «балдак» деген нерсе болот. Адатта, чаарчыкка, түлкүгө жана башка майда жандыктарга аңчылык кылынат.

  • ENGLISH
  • Святые места
  • Ыйык Жерлер

Sacred Sites

Ak chachuu is an ancient ritual of using milk, butter, yoghurt, or other white products as sign of respect to the land, water, fire, and air by scattering these items at sacred sites, putting into a fire, etc. These products are also used to remove snakes or other reptiles from houses, trees, or yards.

Традиционное искусство изготовления седла

Ак чачуу – это древний ритуал использования молока, муки, кефира, масла или других продуктов белого цвета для посыпания или поливания мест на святом месте, добавления в священный огонь во время ритуала огня. Говоря другими словами, этот ритуал проводится в знак уважения и почитания земли, воды, огня и воздуха. Традиционно этот ритуал делается для выведения змей из дома, сада посредством прокладывания пути-направления белым цветом.

Ээр жасоо салттык чеберчилик

Ак чачуу – бул байыркы ырым-жырым сүттү, айранды, унду, майды же ак түстөгү башка азыкты ыйык жердеги орунга чачуу үчүн, отко сыйынуу учурунда ыйык шамды жасоодо колдонулат. Башкача айтканда, бул ырым-жырым жерди, сууну, отту жана абаны урматтоонун белгиси катары аларга сыйынып жасалат. Үйдөн же бакчадан жыланды чыгарыш үчүн анын жолуна ак чачып багыт берүү салты бар.

  • ENGLISH
  • русский язык
  • Кыргызча

Tush kiyiz

Tush kiyiz is a wall hanging carpet and a fine example of Kyrgyz decorative and applied art. It is an embroidered panel made of satin, silk, or other fabric and framed with a wide strip of black velvet onto which one, two, or three triangles with fringe are usually sewn.

Туш кийиз

Туш кийиз — настенный ковер, прекрасный образец декоративно-прикладного искусства кыргызов. Представляет собой вышитое панно из сукна, сатина, атласа, шелка или другой ткани, обрамленный сверху и с боков широкой полосой черного бархата, к которому обычно пришивают один, два или три треугольника с бахромой.

Туш кийиз

Туш кийиз — кыргыздардын жасалга-колдонмо өнөрүнүн ажайып үлгүсү, керегеге, тамдын бооруна тартылат. Ноотудан, сатинден, атластан, жибектен, шайыдан ж.б. кездемеден жогору жагына жана эки капталына ар кандай түстөгү жазы тилке тукабадан же баркыттан куралып, бир, эки же үч капкалдырык салынып, жээктери чачы же сайма менен кооздолот. Жазы тилкелерине жана капкалдырыгына сайма түшүрүл кооздолуп да коюлат.

  • ENGLISH
  • русский язык
  • Кыргызча

Shyrdak

The most popular type of felt carpet in Kyrgyzstan is shyrdak. It is made using a mosaic technique, which is one of the most complex techniques in felt carpet making. One of the most important qualities of shyrdak is its durability. The average lifecycle of a shyrdak is approximately a hundred years, sometimes even longer.

Шырдак

Наиболее популярным видом войлочного ковра в Кыргызстане является шырдак. Он выполнен при помощи мозаичной техники, которая является одной из самых сложных, при этом одним из самых важных качеств шырдака считается долговечность. Средней срок службы шырдака составляет около 100 лет, иногда даже больше.

Шырдак

Шырдак – Кыргызстандагы кийиз килемдин кеңири таралган түрү. Ал каалагандай түстөгү кийизге сан түркүн татаал жана миң кыял оймолор түшүрүлүп, жөрмөп кураштырылган жана майдалап кооздолуп шырылган кийиз килем. Шырдактын эң башкы касиети – анын кооздугу жана бышыктыгы. Шырдакты урунуу мөөнөтү орто эсеп менен алганда 100 жылга чамалап барат, кээде андан ашып да кетет.

  • ENGLISH
  • русский язык
  • Кыргызча

Yurt

Preserved and transmitted craftsmanship for centuries, yurt is not a mere dwelling but also a creative workshop for folk art. Yurt in many ways embodies all kinds of decorative and applied arts. Meeting the demands of everyday life, it carries both aesthetic and ritual functions.

Юрта

Сохраняя и передавая из века в век мастерство, юрта является не только жильем, но и творческой мастерской для народного творчества. Юрта во многом воплотила все виды декоративно-прикладного искусства. Отвечая всем требованиям быта, она несла в себе и эстетическое и ритуальное начало.

Боз үй

Кылымдардан кылымдарга сакталган жана мурасталып берилген боз үй турак жай гана болбостон, эл чыгармачылыгы үчүн чыгармачылык устакана да болуп саналат. Боз үйдө жасалга-колдонмо өнөрдүн бардык түрү колдонулат. Турмуш-тиричиликтин бардык талаптарына жооп берүү менен боз үй өзүнө эстетикалык жана ырым-жырымдык башатты камтып турат.

  • ENGLISH
  • русский язык
  • Кыргызча

Naming the child

The birth of a baby triggers a series of joy-filled rituals, and of particular importance is at koyuu, a naming ritual. It is believed that baby should be named by the most respected person in the community or the first relative to see the child, since the name has strong magical properties and can influence the fate of a person. The newborn is carefully examined, with special attention to the distinctive characteristics, and after that, a name that would match the child is given.

Наречение именем

По случаю рождения младенца у кыргызов издревле существовал целый ряд действий, наполненный радостью. Особое значение придавалось наречению имени - "ат койуу". Считалось, что имя ребенку должен дать или самый уважаемый человек или первый увидевший ребенка, так как имя имеет сильные магические свойства и может влиять на судьбу человека. При наречении имени новорожденного внимательно осматривали, обращали внимание на характерные черты и после этого давали имя, которое должно было соответствовать ребёнку.

Aт коюу, ысым берүү

Наристенин төрөлүшүнө байланыштуу кыргыздарда байыртадан бери эле бир катар кубанычтуу иш-аракеттер жүргүзүлүп келет. Балага ат коюп, ысым берүүгө өзгөчө маани берилген. Балага ысымды эң кадырлуу адам же баланы биринчи болуп көргөн киши берүүгө тийиш болгон, анткени аттын, ысымдын сыйкырдуу касиети болот жана ал адамдын тагдырына таасир этет деп эсептелинген. Жаңы төрөлгөн балага ат коёрдо адегенде анын дене-боюндагы мүнөздүү белгилерине көңүл бөлүү менен жакшылап карап чыгышкан дагы, андан кийин ага ылайык келе тургандай ысымды беришкен.

  • ENGLISH
  • русский язык
  • Кыргызча

Traditional Wedding

In the past, weddings were similar to a game. On horseback, the bridegroom and bride played a game of catch up wherein the bride is given the best horse and given a head start. The groom followed the bride to catch her and then kissed not only to prove his love for the bride but also to strengthen his authority in the marriage.

Кыз-Куумай

В прошлом игра была свадебным обычаем, суть которого сводится к тому, что жених верхом на скакуне должен догнать скачущую невесту. Невесте давали лучшую лошадь, и она начинала скачку первой. Жених должен догнать невесту и на скаку поцеловать её, этим он доказывал не только свою любовь к ней, но и закреплял право на женитьбу.

Kыз-Куумай

Өткөн заманда бул оюн үйлөнүү салты болгон. Анын мааниси күлүк аргымак минген күйөө таскактата чаап бараткан атчан колуктусун кууп жетүүгө тийиштигинде эле. Колуктуга жакшы ат берилген жана ал ат жарышты биринчи баштаган. Күйөө колукту кызды кууп жетип, чаап бараткан бойдон бетинен өбүшү керек. Муну менен ал өзүнүн ага болгон сүйүүсүн эле далилдебестен, үйлөнүүгө болгон укугун да бекемдеген.

  • ENGLISH
  • русский язык
  • Кыргызча

Nooruz

The Nooruz holiday symbolizes the first day of the New Year according to the solar calendar. It corresponds to the vernal equinox (21 March). People hope for a New Year filled with hope, happiness, and blessings in celebration of Nooruz feast. The Nooruz Festival is one of the most important anniversaries in Kyrgyzstan, and it binds all people together, regardless of age and race.

Нооруз

Праздник «Нооруз» символизирует собой празднование Нового года по солнечному календарю, в день весеннего равноденствия (21 марта). Он знаменует собой приход нового в жизни людей, их надежду на счастливый и благополучный год. Это один из самых важных праздников в Кыргызстане, собирающий вместе всех желающих не зависимо от возраста и этнической принадлежности.

Нооруз

«Нооруз» майрамы күн календары боюнча жазгы күн-түндүн теңелүүсүндө (21-март) Жаңы жылды майрамдоону символдоштурат. Ал адамдардын жашоосуна жаңы күндүн келишин, бак-дөөлөттүүлүктүн жана сак-саламаттыктын жылы болушуна үмүттөнүүнү билдирет. Бул Кыргызстандагы жаш курагына жана этностук тийиштүүлүгүнө карабастан, бардык каалоочуларды чогултуучу эң маанилүү майрамдардын бири.

  • ENGLISH
  • русский язык
  • Кыргызча

Horse racing

Since ancient times, at-chabysh has the most widely held horse riding competition in Kyrgyz. Previously, this competition was held to celebrate holidays and for memorial services. The winner of the competition was awarded with precious gems and livestock. For the game, a fast and robust horse suitable for long-distance racing was chosen.

Ат-чабыш

Ат-чабыш - древний и наиболее распространенный вид скачек у кыргызов. Раньше скачки ат- чабыш устраивали по разным поводам, чаще всего на праздник или поминки. Победитель получал в награду драгоценности и скот. Для скачек отбирают резвых и выносливых лошадей, способных выдержать дальние расстояния.

Ат-чабыш

Ат чабыш – кыргыздардагы эң байыркы жана кеңири таралган ат жарыштарынын бири. Мурда ат чабыш жарышы ар кандай себептерге байланыштуу, көбүнчө тойдо жана ашта өткөрүлчү. Жеңүүчүгө кымбат баалуу асыл буюмдар жана мал ыйгарылчу. Ат чабыш үчүн алыскы аралыкка чуркай алган күлүк, оюнкараак жана чыдамкай аттар тандалып алынат.

  • ENGLISH
  • русский язык
  • Кыргызча

Embroidering

Embroidery is a widespread practical folk art. The various decorative components in the embroidery reflect a direct connection between the person and the surrounding environment. The hostess of a family was honored for her embroidery ability. In addition to decorating the house with embroidery, the hostess conveyed important information about the family through embroidery. The embroidery was also said to protect the family from unfortunate events.

Вышивание

Вышивание является одним из широко распространенных видов народного прикладного творчества. Многообразные орнаментальные композиции, имеющиеся в вышивках, отражают непосредственную связь человека с окружающей средой. Умение вышивать было окружено особой аурой уважения к мастерице, которая своими орнаментами не только украшала жилище, но и передавала важную информацию о своем роде, о своей семье, а также оберегала их от дурного глаза.

Сайма

Сайма элдик колдонмо чыгармачылыктын кеңири таралган түрү болуп саналат. Саймадагы сансыз көп түрдүү оймо-чиймелүү композициялар адамдын айлана-чөйрө менен түздөн-түз байланышын чагылдырып турат. Уз саймачылар өзгөчө урмат-сыйга ээ болушкан, анткени алардын саймалары турак жайды кооздоо үчүн эле колдонулбастан, аларда өзүнүн уруусу жөнүндө, өз үй-бүлөсү жөнүндө маалыматтар берилген, ошондой эле аларды жаман көздөн коргогон.

  • ENGLISH
  • русский язык
  • Кыргызча

Metalworking

Artistic metal products from past generations show that the Kyrgyz people have been making sophisticated metalwork for a long time. The Kyrgyz people called metal craftsmen usta or zerger. The products of Kyrgyz artisans reveal various metal processing techniques, such as forging and casting, plating, silver inlay, sculpture, embossing, and graining. Silver has long been the most commonly used metal by the Kyrgyz people.

Художественная обработка металла

Изделия мастеров художественной обработки металлов, передающиеся из поколения в поколение, свидетельствуют о том, что кыргызы издавна занимались этим видом искусства. Мастеров по обработке металлов у кыргызов называют «уста» или «зергер».

В изделиях кыргызских мастеров проглядываются разнообразные техники обработки металлов, такие как ковка, литье, аппликация, насечка серебром по железу, гравировка, чеканка, накладка узоров, зернение, ажурная резьба и чернение. Самым распространенным металлом, используемым у кыргызов, было и остается серебро.

Металлды көркөмдөп иштетүү

Металлды көркөмдөп иштетүүчү усталардын муундан муунга берилүүчү буюмдары кыргыздардын бул өнөр менен байыртан бери эле алектенип келишкендигин күбөлөндүрүп турат. Кыргыздарда металлды көркөмдөп иштетүүчү адамды «уста» же «зергер» дешет.

Кыргыз усталарынын жана зергерлеринин буюмдарында металлды иштетүүнүн сомдоо, куюу, кесип жабыштыруу (аппликация), темирге күмүш чөгөрүү, оюп кесүү, чегүү, оймо салуу, тордоп чегүү жана карартуу сыяктуу ар кандай техникасы колдонулат.

Кыргыздарда эң кеңири колдонулган металл күмүш болгон жана дагы деле күмүш бойдон болуп саналат.

  • ENGLISH
  • русский язык
  • Кыргызча

Kyrgyz traditional clothing

Traditional Kyrgyz characteristics are permeated with typical nomadic characteristics. Depending on the nomadic habitat and lifestyle, woolen fabrics, felt, and leather are preferred as clothing material, favoring warm clothing to maintain body temperature in response to natural climate conditions.

Many Kyrgyz traditional costumes are still popular today, and some are used when Kyrgyz folk festivals are held. The various elements used in traditional costumes are applied to the production of modern clothing, so they are favored, without distinction between old and new generations.

Кыргызская национальная одежда

Традиционной одежде кыргызов присущи своеобразные черты, типичные для одежды кочевников. Преобладание теплого вида одежды было связано с природно-климатическими условиями проживания и кочевническим бытом, поэтому в их деталях часто используется шерсть или войлок, кожа.

Сегодня многие виды традиционной кыргызской одежды очень популярны и некоторые из них используются в кыргызском национальном праздничном костюме. Элементы национальной одежды часто присутствуют и в современной одежде, используемые как молодым, так и старшим поколением кыргызов.

Кыргызская национальная одежда

Кыргыздардын салттуу кийимдерине көчмөндөрдүн кийим-кечелерине тиешелүү белгилер мүнөздүү. Жашоо-шартынын жаратылыштык-климаттык мүнөзүнө жана көчмөндүк тиричилигине байланыштуу жылуу кийимдерде жүн же кийиз, тери жана булгаары көп колдонулган.

Бүгүнкү күндө салттуу кыргыз кийимдеринин көпчүлүк түрлөрү өтө кеңири таралган жана алардын айрымдары улуттук майрамдык кийим-кечелерде колдонулууда. Азыркы заманбап кийимдерде улуттук кийимдердин элементтерин кыргыз жаштары дагы, улуу муундагылар дагы көп колдонушууда.

  • ENGLISH
  • русский язык
  • Кыргызча

Ala-kiyiz

Ala-kiyiz (stained felt) exemplifies Kyrgyz people's dexterity with a felt carpet. Alaquaise is a felt carpet with a certain decorative patterns. It is used not only for decoration but also for everyday life.

Ала-кийиз

Войлочные ковры ала-кийиз является ярким примером рукотворчества кыргызов.

Название ала-кийиз говорит само за себя и с кыргызского переводится как «пёстрый войлок». Ала-кийиз представляет собой войлочный ковер с закатанными в его поверхность узорами. Используется больше как ковер для повседневного пользования, нежели как предмет декора.

Ала-кийиз

Ала кийиз кыргыздардын кол өнөрчүлүгүнүн ачык мисалы болуп саналат.

Ала кийиз деген бетине миң кыял оймолор бастырылып бышырылган кийиз килем. Ала кийиз жасалга буюм катары эмес, күндө урунулуучу буюм катары колдонулат.

  • ENGLISH
  • русский язык
  • Кыргызча

Kok-boru

Kok-boru (blue wolf) is a polo-like game in which a dead goat serves as a “ball.” Originating in ancient times, it is said that a herd grazing in the mountains were attacked by wolves. The shepherds did not use any weapons. They chased after the wolf until the wolf collapsed from exhaustion. After the wolf fell, the shepherds beat the wolves the branches. Today, this game is widespread throughout Kyrgyzstan and has many followers and participants. Games are held not only on official racetracks and arenas, but also in towns and local villages during important festivities.

Кок-бору

Кок-бору представляет собой борьбу за тушу козла между двумя командами всадников. Есть сведения, что эта игра первоначально зародилась в древности, когда пасшиеся в горах стада скота подвергались нападениям волков. Не имея огнестрельного оружия, пастухи гнались за волками до их падения, после чего начинали бить их палками.

В настоящее время игра кок-бору распространена повсеместно и имеет очень много последователей. Игры проводятся не только на центральных ипподромах, но также в аилах во время важных празднеств.

Көк-бөрү

Көк бөрү чабандестердин эки тобунун ортосундагы улак тартыш оюну. Бул оюн адегенде байыркы заманда жайылып оттоп жүргөн мал үйүрү карышкырлардын кол салуусуна кабылып турган учурда пайда болгон деген маалыматтар бар. Ок менен атуучу куралы жок малчы-койчулар карышкырлардын артынан алардын эси оогончо кууп жүрүшүп, акыры жеткенде таяк менен өлгөнчө урушкан.

Азыркы кезде көк бөрү кеңири таралган оюн жана аны улантуучулар дагы көп. Көк бөрү оюну борбордук ипподромдордо эле эмес, айыл жерлериндеги маанилүү майрамдар өткөрүлгөн учурларда да ойнолот.

  • ENGLISH
  • русский язык
  • Кыргызча

Chuko-atmai

Asyk is a game that incorporates animal bones. The players draw a circle with a three- to five-meter diameter and two strike lines on two sides of the circle, about a meter from the circle’s edge. They place the animal's bone (asyk) in the center of the circle and throw a saka to determine the order of play. Taking turns, the players throw their saka to knock bones out of the circle. If successful, the player continues. If the player fails, play goes to the opponent. The player who knocks out the greatest number of bones is the winner.

Чуко-атмай

Это игра с применением костей (альчиков). Участники чертят круг диаметром 3-5 метра. На середину выставляются кости (альчики). Метанием “сака” определяется очередность игры. В одном метре от круга с двух сторон чертится линия удара. После первого удачного удара, если альчик выбит с линии, остальные удары производятся с линии круга. В случае неудачного удара, ход переходит к другому игроку. Побеждает тот, кто выбил наибольшее количество альчиков.

Чуко-атмай

Чүкө менен ойнолуучу бул оюндун катышуучулары диаметри 3-5 метр болгон айлананы чийишет. Айлананын дал ортосуна чүкөлөрдү тизишет. Саканы өкчөө менен оюндун кезеги аныкталат. Айлананын эки тарабындагы бир метр аралыкта сокку уруучу чек чийилет. Эгерде биринчи жолу атканда чүкөнү чектен чыгара ата турган болсо, кийинкилери айлананын чийининен туруп атылат. Эгерде биринчи жолу атканы ийгиликсиз болуп калса, анда жүрүш башка оюнчуга өтөт. Баарынан көп чүкөнү чыгара аткан оюнчу жеңишке ээ болот.

  • ENGLISH
  • русский язык
  • Кыргызча

Wood carving

Wood processing and sculpture are traditional Kyrgyz craft techniques. Modern travelers can see the craft form in the intricate lattice work in the traditional housing, yurt. The Kyrgyz yurt structures are usually made from birch, willow, and poplar. Willow is flexible and durable, making it suitable for making the lattice-shaped earle kerege to support the yurt.

Деревообработка

Деревообработка и резьба по дереву – один из видов традиционных промыслов, известных во многих странах мира, в том числе и в Кыргызстане. Сегодняшним путешественникам не может быть не знакома кыргызская юрта, конструкция которой состоит только из дерева, изготавливаемая настоящими мастерами своего дела.

Юрты обычно делают из березы, ивы или тополя. Ива гибкая, прочная, используется для изготовления «кереге», решетчатого остова юрты и для жердей. Для «тюндука» используют березу.

Жыгач иштетүү

Жыгач иштетүү жана жыгачты оймолоп кесүү – дүйнөнүн көпчүлүк өлкөлөрүндө, анын ичинде Кыргызстанда дагы, кеңири белгилүү болгон салттуу өндүрүү кесибинин бир түрү. Бүгүнкү саякатчыларга өз ишинин чебер устаттары тарабынан даярдалган, конструкциясы жалаң жыгачтан жасалган кыргыз боз үйү абдан жакшы белгилүү.

Боз үй теректен, кайыңдан же талдан жасалат. Тал ийилчээк, ийкемдүү болгондуктан, андан керегени жана ууктарды жасашат. Түндүк болсо кайыңдан жасалат.

  • ENGLISH
  • русский язык
  • Кыргызча

Aitysh

Aitysh is a musical and poetic contest between two akyn through improvised poetic rhymes and verse. The improvised lyrics are important. Aitysh is performed with komus

(traditional stringed instrument) accompaniment. In Aitysh, Kyrgyz, musical, intonational, and improvisational traditions of performing arts are especially evident. The competition takes place in the form of a dialogue between the two akyn, with sparkling versification, composed and improvised during the competition on various pressing or relevant social topics. Aitish themes are diverse and deep with philosophical reflection of life but also infused with humor.

Айтыш

Айтыш – музыкально-поэтическое состязание двух акынов в искусстве импровизации или словопрении. Айтыш исполняется под аккомпанемент комуза. В айтыше особо проявляется интонационная и импровизаторская традиция исполнительского искусства. Состязание происходит в форме диалога искромётным стихосложениями, сочиняемыми и импровизируемыми по ходу состязания на различные актуальные темы. Темы айтыша многоплановые, в них выражаются глубокие размышления, в которых искристый юмор перемежается с философскими обобщениями.

Айтыш

Айтыш – эки акындын музыкалык-акындык төкмөлук өнөр боюнча жарышы. Айтыш комуздун коштоосунда аткарылат. Айтышта аткаруучулук өнөрдүн кырааттуулук жана төкмөчүлүк каада-салты өзгөчө даана көрүнөт. Айтыш мелдеши ар кандай актуалдуу темага жараша мурдатан даярданбастан эле сөз курап уйкаштырып ырдоо, күү чыгарып коштоп кетүү өнөрүнүн диалогдук жарыш түрүндөгү көрүнүшү. Айтыштын темасы көп пландуу, алар терең ой жүгүртүүлөр, куйкумдуу тамашалар жана философиялык жалпылоолор менен коштолот.

  • ENGLISH
  • русский язык
  • Кыргызча

Kyrgyz Epic Trilogy

Zamirbek Bayaliev is a famous Kyrgyz manaschy,- a master narrator of the largest Kyrgyz epic, Manas.

Manas is an epic trilogy made of three works, “Manas,” “Semetey,” and “Seytek,” which represent three interconnected parts of epos created more than millennium ago. Manas is the epic hero who united scattered tribes into one Kyrgyz nation. Manas’ deeds were continued by his son, Semetey, and his grandson, Seytek. The trilogy became the immortal spirit and basic identity of the Kyrgyz people.

The Kyrgyz people did not preserve their written language; therefore, they attach great importance to the oral trilogy, which has preserved their historical memory.

In 2013, the Manas trilogy was inscribed on the UNESCO Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity.

The Epic was also included to the Guinness Book of Records as the most voluminous epic in the world

Айтыш

Замирбек Баялиев - известный кыргызский манасчы, сказитель крупнейшего кыргызского эпоса «Манас».

Кыргызская Эпическая Трилогия "Манас. Семетей. Сейтек", созданная более тысячелетия назад, состоит из трех взаимосвязанных частей. Манас – эпический герой, который объединил разрозненные племена в одну нацию – кыргызов. Дело Манаса продолжили его сын Семетей и внук Сейтек. Трилогия стала выражением бессмертного духа и идентичности кыргызов.

Кыргызский народ не сохранил свой письменный язык, поэтому придает большое значение устной трилогии, сохранившей свою историческую память.

Эпическая Трилогия "Манас. Семетей. Сейтек" была включена в Репрезентативный список нематериального культурного наследия человечества ЮНЕСКО, а также в Книгу рекордов Гиннеса как самый объёмный эпос в мире.

Айтыш

Белгилүү кыргыз манасчы - Замирбек Баялиев.

“Манас”, “Семетей", “Сейтек” училтиги- кыргыз элинин басып өткөн тарыхый жолун чагылдырган эпикалык чыгармасы. Кыргыз элинин дүйнөлүк маданият казынасына кошкон эң зор салымы. Эпостун баш каарманы - Манас баатыр жана анын укум-тукумунун эл-жердин азаттыгы, биримдиги жана элдердин достук карым-катнашын бекемдөө үчүн күрөшү баяндалган эпикалык дастан. Көлөмү боюнча ага теңдеш дастандар жок. 2013 жылы “Манас”, “Семетей”, “Сейтек” училтиги ЮНЕСКОнун материалдык эмес маданий мурастарынын тизмесине кирген.

  • video of Kyrgyzstan
  • video of Kyrgyzstan
  • video of Kyrgyzstan
  • video of Kyrgyzstan
  • video of Kyrgyzstan
  • video of Kyrgyzstan
  • video of Kyrgyzstan
  • video of Kyrgyzstan
  • video of Kyrgyzstan
  • video of Kyrgyzstan

Eer—A Kyrgyz Saddle Director: Gulnara ALYBAEVA KYRGYZSTAN | 2017 | 25MIN | HD | COLOR

This film is about traditional Kyrgyz saddles. A saddle-making expert shows the technology behind saddle manufacturing and how to cover the saddle with leather and make ornaments. Specialists also talk about the history of the associated Kyrgyz saddle traditions.

Koshok—Traditional Kyrgyz Lamentation Director: Yrys OKENOVA KYRGYZSTAN | 2017 | 24MIN 46SEC | HD | COLOR

The film is about a traditional Kyrgyz form of folklore—lamentation (koshok). Experts talk about the contents of Kyrgyz lamentation, the situations in which koshok is performed (lamenting the deceased or the bride, when she is sent to the groom’s family) and about how to perform traditional lamentation.

Kymyz—Traditional Beverage of the Kyrgyz People Director: Asel ISAEVA KYRGYZSTAN | 2017 | 21MIN | HD | COLOR

Kymyz, a traditional Kyrgyz beverage, is made of fermented mare’s milk. It was first prepared and used by the nomadic tribes of Central Asia and Mongolia. The earliest found traces of kymyz are from Neolithic period (some 5,500 years ago). Found in the valley of Suusamyr other relics were goatskin leather bags with traces of mare’s milk, indicating the presence of kymyz.

Kymyz preparation was kept secret by nomads for centuries. The mare’s milk is stored in animal skins called chanach that were firstly cleaned and smoked over a fire with pine or other coniferous branches to give the drink its unique smell and taste.

Making Ala-Kiyiz, the Method of Making Shyrdak Director: Umar JANYKULOV KYRGYZSTAN | 2017 | 24MIN 13SEC | HD | COLOR

List of Intangible Cultural Heritage in Need of Urgent Safeguarding, 2012

Ala-kiyiz is the most vivid example of Kyrgyz handicrafts. Translated as “motley felt,” ala-kiyiz represents a felt carpet with ornaments heaved onto its upper surface. It is mostly a carpet for everyday use rather than as element of decoration.

Shyrdak is made with a mosaic technique and is one of the most complex techniques in felt carpet making. One of the most important qualities of shyrdak is its durability. The average lifecycle of a shyrdak is approximately a hundred years, sometimes even longer.

Models and Melodies of Komuz Director: Gulnara AITPAEVA KYRGYZSTAN | 2017 | 25MIN | HD | COLOR

The film is dedicated to the Kyrgyz folk instrument komuz. An expert on making and playing komuz shares an komuz origin story. The film shows the interconnectedness between the models and melodies of komuz. Outstanding komuz makers and players as well as komuz beginners present some classical komuz melodies in the film.

Sacred Sites of Kyrgyzstan Director: Asel ISAEVA KYRGYZSTAN | 2017 | 25MIN | HD | COLOR

Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity, 2009

This film is about sacred places of Kyrgyzstan. Mazars served as places of the worship for the nomads of Central Asia, places for praying to the gods. Ethnographers divide mazars into two types, man-made (these are often tombs of the saints) and natural (caves, springs, lakes, boulders).

The obo ceremony is for worshiping sacred places such as water wells and springs. Water has been an object of worship since ancient times. The sacred Kyrgyz sites connected to water are called bulak mazary.

Zikir chaluu represents an emotional prayer is recited with pragmatic purposes, such as asking for prosperity, recovery, peace, or fertility.

The film also includes Sulaiman-Too Sacred Mountain in Osh, which was the first Kyrgyz site inscribed on the World Heritage list, in 2009.

Kalpak Dignifies the Man Director: Gulnara AITPAEVA KYRGYZSTAN | 2017 | 20MIN 56SEC | HD | COLOR

This film is dedicated to kalpak—a traditional male felt hat. Knowledgeable people (a teacher, a journalist, an activist, and craftswomen) talk about the social functions and spiritual meanings behind kalpak. The film shows traditional and modern methods of making kalpak.

Tush-kiyiz—Traditional Skills in Making Wall Carpets Director: Chinara BEKSULTANOVA KYRGYZSTAN | 2016 | 20MIN | HD | COLOR

The centuries-old nomadic way of life of the Kyrgyz people contributed to the high skill level of women in crafts development. Tush-kiyiz, an embroidered wall carpet, is a fine example of Kyrgyz decorative and applied art. Tush-kiyiz was given a special place in the interior of the yurt. Embroidered panels of cloth—satin, silk, or another fabric—tush-kiyiz is framed with a broad band of black velvet, on which is usually sew one, two, or three fringed triangles. Tush-kiyiz have always been created as a personal family heirloom, symbolizing a newly married couple’s union with family.

Rituals Dedicated to Children Director: Gulnara ALYBAEVA KYRGYZSTAN | 2017 | 32MIN | HD | COLOR

This film is about rituals related to children. Included are kyrkyn chygaruu, a ritual celebrating the fortieth day after a child’s birth; beshike saluu, a ritual of placing baby in the cradle; tushoo kesuu, a ritual of cutting rope tied around a baby’s ankles; and bata, a blessing ritual. Knowledge holders talk about the significance of each ritual in a child’s life cycle. The film shows how these rituals are conducted now and how they have evolved over time.

Yurt Production Director: Umar JANYKULOV KYRGYZSTAN | 2017 | 15MIN 36SEC | HD | COLOR

Preserving and transmitting craftsmanship for centuries, a yurt is not a mere dwelling, but also a creative workshop for folk art. Yurt embodied all kinds of decorative and applied arts. Meeting all the demands of everyday life, it carries both aesthetic and ritual functions.